• funkcję sanacyjną,
• funkcję windykacyjną,
• funkcję profilaktyczną,
• funkcję oddłużeniową - która ma zasadnicze znaczenie w toku upadłości konsumenckiej,
• funkcję wychowawczą.

Postępowanie upadłościowe w sprawach konsumenckich, oprócz oddłużenia upadłego, ma także w pewnym zakresie zaspokoić wierzycieli, dlatego przyjęto, iż postępowanie to będzie prowadzone według przepisów o postępowaniu upadłościowym obejmującym likwidację majątku upadłego, żeby tą drogą spieniężyć majątek upadłego i zaspokoić należności wierzycieli. Takie postępowanie polega na przeprowadzeniu, pod nadzorem syndyka i przede wszystkim sądu, egzekucji generalnej z majątku upadłego tworzącego masę upadłości. Nie będzie natomiast w tych sprawach postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu, gdyż to postępowanie nie odpowiada istocie upadłości konsumenckiej, a ponadto wywoływałoby negatywne konsekwencje w postaci nadmiernej komplikacji postępowania, co prowadziłoby do przewlekłości i wzrostu jego kosztów.

W postępowaniu upadłościowym w sprawach konsumenckich wyłączono jednak stosowanie niektórych przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego o postępowaniu upadłościowym obejmującym likwidację majątku upadłego:

• przepis wprowadzający obowiązek złożenia przez dłużnika wniosku o ogłoszenie upadłości w pewnych przypadkach (art. 21);

• przepisy ustanawiające podwyższone rygory dotyczące formalizmu procesowego przy składaniu wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zakazujące udzielenia zwolnienia od kosztów sądowych dłużnika (art. 28 ust. 1 i art. 32 ust. 1);
  

• możliwość przeprowadzenia wstępnego zgromadzenia wierzycieli (art. 44-50, 55-56);
• sporządzanie sprawozdania finansowego przez syndyka (art. 307 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego).

Mimo wszystko, wysoki stopień skomplikowania, pracochłonność i związana z tym kosztowność procedury upadłościowej ograniczać będzie liczbę wszczynanych przez konsumentów postępowań upadłościowych i zacieśniać je do przypadków trudnych do zaakceptowania z moralnego punktu widzenia.

Wniosek składa się do sądu powszechnego. Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie 3 sędziów zawodowych. Sądem upadłościowym jest sąd rejonowy - sąd gospodarczy. Do rozpoznania spraw o ogłoszenie upadłości właściwy jest w tym przypadku sąd miejsca zamieszkania dłużnika, a gdy dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania albo siedziby, właściwy jest sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.

• imię i nazwisko dłużnika oraz jego miejsce zamieszkania;
• oznaczenie miejsca, w którym znajduje się majątek dłużnika;

• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie (środkami uprawdopodobnienia mogą być np. pisemne oświadczenia osób trzecich, pisemna opinia rzeczoznawcy i inne). Aby więc sąd mógł ocenić sytuację finansową dłużnika, winien on do wniosku o ogłoszenie upadłości dołączyć kopie dokumentów, z których wynika, jakie ma długi i dochody.

Wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości dłużnik jest obowiązany złożyć oświadczenie na piśmie co do prawdziwości danych zawartych we wniosku. Jeżeli takie oświadczenie nie jest zgodne z prawdą, dłużnik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek podania nieprawdziwych danych we wniosku o ogłoszenie upadłości. W razie zaś niezłożenia takiego oświadczenia, wniosek zostanie zwrócony bez wzywania dłużnika do jego uzupełnienia.

Ponadto jeśli na skutek braku lub wskazania nieprawidłowego adresu dłużnika bądź niewykonania innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu, wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie zwrócony.

Sąd niezwłocznie zwróci się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla dłużnika o udzielenie informacji, czy dłużnik w ciągu ostatnich 5 lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości zgłaszał fakt dokonania czynności prawnych podlegających opodatkowaniu, oraz zasięga informacji w Krajowym Rejestrze Sądowym, czy dłużnik jest wspólnikiem spółek handlowych.

• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2008 r., Nr 234, poz. 1572);

• Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. 2003 r., Nr 60, poz. 535 ze zmianami)